ADO SOFTIĆ – ĆUVAR JEDNOG GRADA – Gordan K Čampar

ĆUVAR JEDNOG GRADA

Kada jedan grad, sa svim svojim vremenima, događajima i ljudima koji su ih bojali, stane u srcu jednog čovjeka, onda je on svakako više od hroničara, prije bi se reklo ćuvar njegovog bitisanja i trajanja, tako i ovom prilikom sretosmo jednog koji Berane nekadašnji Ivangrad drži u svojim grudima, otima od zaborava, spašava priče od ,,prepričavanja”, fotografskim klikom pretvara trenutke u vječnost, i dječačkim osmijehom sve to potpisuje, Adem Ado Softić.

Uz sve viđeno piše i sjećanja svojih predaka, a imao je od koga i čuti, sa koljena oca Safeta poznatog kulturnog poslenika toga kraja i sa polica prepunih pročitanih knjiga iz kućne biblioteke.

Pa redom od zabranjenog voća u uličnom špaliru, Feminog oraha punog tajni, gdje su se hladile glave od sunca i ljubavi, do mirisa lipa koji i dan danas traje.

Prisjećanje na čuvenog i u ljubavi nesretnog Rizvan bega, pionira urbanizacije Berana, i Albinog vira kraj obale Lima.

U poseban ram stavlja fotografiju sa posvetom jednoj Ljubici iz daleke Džordžije, govori o obrazu dr Maslovarića, broji metke na španskom ratištu i jadikuje zbog neodbranjenog doktorskog rada ,,španca” Vukašina Radunovića.

Priča o Zimki djevojčici kojoj su suze, miris krvi i smrt bili uvijek pod pazuhom, sa ishoddom siročeta i nesretne majke koja svoja čeda sahranjuje.

Poslednji let Smaja Šekularca opisuje kao da je bio tog dana kada je Lim ispirao njegove smrtne rane.
Prenosi nam nestvarnu priću kako je dvoglavi sup mijenjao slobodu za malo ljubavi u kući Balevića, o Arifovoj reklamaciji cipela, o hladnoj bozi iz ,,Rekorda“, o tome kako je Perov ,,Ambasador“ trošio više kafe i rakije negoli struje, orasima doktora Nike Labovića, glumačkom debiju ivangradskog konobara Meše, do urušavanja čuvenog Feminog bunara.
Tragikomikom obiluje priča o Branku novinaru, i preteči sinhronog šepanja na njegovom vjenčanju, do toga da mu se u grob nije previše žurilo.
Proglašava Mula Halitovo brdo najboljom stazom za sanke, a Adem efendijinu njivu kao kamp dobrih okupatora, a ,,Pušačku kafanu” krivcem što je produvanio.

Priča o Evi, Ani i Faldinu svjedoči o Ivangradu kao gradu punog tolerancije i praštanja.

Nastavlja sa drugom o jablanu i brici Duju Šebeku, te razglednici iz 1912-te godine, Njegovom Veličanstvu Limu, čuvenim kumstvom Šćepa Labudovića i Bumedijena i prepričavanim lješkarenjem na kauču i Šćepovim fotografijama kojima je slao svijetu istinu o Alžirskoj revoluciji, posjetom Milovana Đilasa domu Softića, i samoći kao najvećem usudu.

Dašo Babić je napisao i komponovao nezvaničnu himnu Ivangrada a autor se sjeća kako su je suzama zalivali mnogi koji su bili daleko od Jasikovca i šapata Lima.

Neizostavna je priča o Sonjinom kačamaku i iskrenom prijateljstvu dva medicinska velikana rođenih istog datuma svjetski priznatog kardiohirurga Debejkija i Branka Zogovića.
Ne dozvoljava da podvig Gorske službe spašavanja Ivangrada ostane zaboravljen, i likuje zbog njihovog odličja ,,Podvig godine 1977“.
Pronalazi putokaz ka Rimskom kastrumu, daje sliku prijateljstva dva ljekara različitih poimanja, Nike i Klisića, i potkrepljuje tvrdnju da je sve ipak moguće kada se razum koristi, prenosi priču o najstarijem zanatu u Beranama, preslušava čuveni hit ,,Kuća zalazečeg sunca“, pojašnjava Da vinčijev balkanski kod, i pripovijeda o vječnoj magiji Jorinog osmijeha, sjeća se Lera i Miška lizavca, očajava zbog gašenja ciglane na Rudešu.

Pokušava obojati jesen, priča o sudbini Dragana grnčara i Toma džidžara, nostalgično o radnim akcijama i Jugi, i paradoksu pobjede nad fašizmom začinjenim rušenjem džamije u Ivangradu 1949. godine, te objekta Mehćeme koju decniju kasnije.

Pravi razliku između topa i sata uz ramazanske dane, postavlja pitanje kako dalje i čudi se tome, hvali se svirkom grupe ,,Biolits“ čiji je bio član proglašava Aca Barjaktarevića donosiocem virusa takozvanog rokenrol a oreol humanosti i posvijećenosti ljekarskom pozivu nesebično daje dr Miloradu Bakiću.

Vrijeme je davno pregazilo pisma, dopisnice, čestitke i razglednice zbog kojih smo nekad oblijetali oko poštara čekajući da nas pozovu. Danas je jedan od poslednjih poštara pregazio vrijeme, prešao na drugu obalu i otišao u vječnost. Umro je Marko Đukić, tako je izgledala objava o smrti.

Govori kako je košarkaški teren takozvana ploča bio stecište mladosti, kako su svom tragično preminulom članu džez benda Dušanu Začeviću svirali posmrtni marš, nudi omaž ocu beranske košarke Radulu Vešoviću i prvom crnogorskom astronomu Jovu Zuleviću, divi se rukometnim bombarderima iz Berana na čelu sa Rajom Ćulafićem, odbrani brane pored Lima.

Bavi se nesvakidašnjim putem čuvene ,,Amerike” do ,,Ranča” na Rudešu.

Sačuvao je sve ove događaje i protagoniste da ne izblijede, da zapis posvjedoči njima i da ljudi prenoseći ne dodaju il oduzmu bit vremena, oštrim perom i istančanim osjećajem za suštinu je potvrdio da ovaj grad imaju pravo čuvati samo ovakvi i njemu slični, bez nacionalističke strasti sa kosmopolitskim damarom i načinom bivstvovanja dobrog čovjeka.

Koincidencije datuma dešavanja u njegovom životu prikazuju simboliku njegovog poimanja suživota ma kako se kakvim imeno zvao, 7. januar (Božić) rođen otac Safet, 8. avgust (Ramazanski Bajram) rođen unuk Milan i 14.februar (Dan zaljubljenih) formirali udruženje ,,Beranda”.

Perom, tihim šapatom koji se čuje i fotografskim aparatom, Ado je rizničar važnih minuta grada, roker pri čijem se pomenu njegove oči napune suzom.