Božidar Proročić – Ahverdov Abdurahim Asadbeg oglu Hakverdijev , pisac dramatrurg, i reditelj Azerbejdžana
Ahverdov Abdurahim Asadbeg oglu Hakverdijev , pisac dramatrurg, i reditelj
Azerbejdžana
Piše: Božidar Proročić, književnik i publicista
Ahverdov Abdurahim Asadbeg oglu (azerb: Əbdürrəhim bəy Əsəd bəy oğlu Haqverdiyev) je azerbejdžanski pisac, dramski pisac, prevodilac, publicista, pozorišna i javna ličnost, kao i zaslužni umjetnik Azerbejdžanskog SSR-a (1928. godine), jedan od prvih pet poslanika Prve Državne dume Rusije iz Azerbejdžana i prvi dirigent tokom prikazivanja opere ,,Lejla i Medžnun”, osnivač pozorišnog društva i društva pisaca Azerbejdžana.
Rođen je 17. maja 1870. godine u gradu Šuša. Njegov otac Asadbeg bio je sekretar u okružnoj upravi. Nakon što je izgubio oca kada mu je bilo tri godine, živio je neko vrijeme sa svojim stricem.
Ahverdov je nakon osnovne škole u Šuši školovanje nastavio u Sankt Peterburgu, gdje je upisao Institut željezničkih inženjera. Bio je zainteresovan za pozorište i često je prisustvovao predstavama Aleknsadrinskog pozorišta. Napisao je svoja prva dramska djela upravo u Peterburgu: ,,Kad pojedeš meso od guske, saznaćeš njegov ukus” (1982) i ,,Razrušeno gnijezdo” (1986).
Njegova djela izražavaju protest protiv ugnjetavanja naroda, pozivaju na borbu protiv ostataka feudalizma i neznanja. On je prikazivao raspad feudalnog sistema, degradaciju zemljoposjednika, stvarao slike junaka koji se bore za pravdu, i protestuju protiv nasilja. Averhedov Abdurahim je u svojim djelima pokazao razgradnju feudalnog sistema, degradaciju zemljoposjednika, ali je proširio obim svakodnevne drame, produbio socijalno značenje svojih drama, stvorio slike junaka koji ulaze u borbu za pravdu, protestujući protiv nasilja. Autorske drame izvođene su u svim azerbejdžanskim predrevolucionarnim trupama. Averhedov je učestvovao u razvoju nacionalnog pozorišta takođe kao organizator i reditelj. 1899-1900 vodio je režiju dramske grupe Šuša, a kasnije je sarađivao sa G. Mahmudbekovom, D. Zejnalovom u bakuskoj trupi, režirajući predstave. Averhedov je tokom njegovog formiranja bio idejni vođa nacionalnog pozorišta, vodio je borbu za scenski realizam, demokratsku orijentaciju azerbejdžanske pozorišne umjetnosti, težio je obogaćivanju repertoara, korišćenju iskustva naprednih kultura, postizanju prirodnosti, u ansamblu u glumi.
Ahverdov je takođe jedan od vodećih autora satiričnog časopisa “Molla Nasreddin”, gdje objavljuje priče, feljtone, članke. Njegov opus broji više od 80 djela kao što su: ,,Nesrećni mladić”, ,,Ko je kriv?”, ,,Crvena starica”, ,,Vrata pravde”, ,,Žrtva scene”, ,,Očeva kuća”, ,,Ženski praznik”, ,,Svraka”, ,,Vrlo dobro” i dr.
